47

Vieren en herdenken

Herdenken en vieren doen we al lang. Carnaval, Koninginnedag, kermis, dorps- en feestweken: in elke kern is er wel iets speciaals. Maar we staan ook elk jaar stil bij de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog. In dit venster beschrijven we telkens één gebeurtenis, zonder te willen suggereren dat andere kernen dat feest of die herdenking niet kennen… Lees meer

H

erdenken en vieren doen we in Moerdijk al heel lang. Dit venster bevat een greep uit de belangrijkste actuele vieringen en herdenkingen in de kernen van onze gemeente. Per kern behandelen we er één kort. Het is natuurlijk niet zo dat er in die kern verder niets te vieren of te herdenken valt. En het is ook niet zo dat zo’n feest in een andere kern niet plaatsvindt.

Zevenbergen en carnaval

Het ligt voor de hand dat carnaval in de meer katholieke kernen van de gemeente Moerdijk uitbundiger wordt gevierd dan in de andere. In Zevenbergen gaf burgemeester H. Schaminee in september 1961 groen licht voor een openbare carnavalsviering. Afgevaardigden van rooms-katholieke verenigingen, instellingen en standsorganisaties werden bij de voorbereidingen betrokken. Op 3 maart 1962 vond het eerste carnavalsfeest plaats.

Tot nu toe hebben dertien prinsen en één regent de carnavalssleutel van ‘Zeuvebultelaand’ mogen ontvangen. ‘Het Loge der Oud-prinsen’ heeft na vijftig jaar carnaval, op 11-11-2011, de inwoners van Zeuvebultelaand een monument aangeboden: een ijzeren beeld van ’t Knijn, het plaatselijke carnavalssymbool. Het staat op de Markt.

Lichtjesoptocht in Standdaarbuiten

In Standdaarbuiten (Zwammegat) werd in 1987 het carnavalsroer omgegooid. De grote optocht op zaterdagmiddag verhuisde naar zaterdagavond en de lichtjesoptocht was geboren. Nu staan elk jaar 20.000 mensen langs de kant. De uitzending van de verlichte leutstoet op Omroep Brabant wordt door zo’n half miljoen kijkers gevolgd.

Van de kernen in Moerdijk is Willemstad de enige waar geen carnaval wordt gevierd. In Oudemolen trekt de optocht één week voor die van de andere kernen over de dijk

Klundert en Koninginnedag

De bevolking van Klundert heeft van oudsher de koninklijke familie hoog in het vaandel staan. Daar zijn diverse redenen voor die in vorige vensters voor een deel al zijn genoemd (zie ook venster 16: De Oranjes). Een andere reden kan zijn dat in Klundert veel inwoners (streng) protestants zijn, net als de Oranjes. Dat schept een band.

Al vanaf het begin van de twintigste eeuw wordt Koninginnedag in Klundert uitbundig gevierd. Dat gebeurde met optochten waar bijna de hele bevolking aan meedeed. Ook nam bijna iedereen deel aan de volksspelen.

Anno 2012 is het programma op 30 april nog steeds traditioneel met een druk bezochte aubade, een zeskamp en een vrijmarkt. Wanneer er een troonopvolger geboren wordt dan wordt er bij het stadhuis een boom geplant. De laatste was voor prinses Amalia.

Fijnaart en de Fendertse Week

Fijnaart kent sinds 1980 de Fendertse Week. Die valt in de laatste volle week van augustus. De feestweek wordt gehouden op het evenemententerrein achter het voormalige gemeentehuis. Het is dan ook kermis.

De Fendertse Week is mede opgezet om de kas van de deelnemende plaatselijke verenigingen te spekken. Tijdens de feestweek zijn er elke avond bijzondere activiteiten, waaronder de Fendert Kwis van Heemkundige Kring Fijnaart en Heijningen. Ook zijn er optredens van bekende artiesten, een modeshow, een braderie en meestal een rommelmarkt.

Moerdijk te kijk

De grootste manifestatie die ooit in het dorp Moerdijk heeft plaatsgevonden, was ‘Moerdijk te kijk’ in september 1981. Moerdijk terug in de tijd, het voormalige vissersdorp met de leefgewoonten van toen te kijk zetten, dat was de bedoeling. Het hele dorp werd versierd en van groot tot klein dosten de bewoners zich uit in oude kledij.

Bij de openingsceremonie op 29 augustus zeilde er een vloot zalmschouwen de Moerdijkse haven binnen. Daarna begonnen (voormalige) Moerdijkse vissers met de afslag van vis bij het oude gebouwtje van de coöperatieve visafzetvereniging. De haven stond vol kraampjes en veel ambachten uit de tijd van de oude riviervisserij werden uitgevoerd. Iedere avond traden er verenigingen op in de feesttent. Een topavond was die met zanger en presentator Herman Emmink op 5 september. Die dag waren er tussen de veertig- en vijftigduizend mensen op de been. Een ander hoogtepunt was de aanwezigheid van een kleine vierhonderd oud-pensionaires en zusters van het voormalige klooster.

Feesten in Willemstad

Het grootste feest vond plaats in 1965, toen werd het 400-jarig bestaan van Willemstad enthousiast en uitbundig gevierd. Een greep uit het programma:

– Opening met een openluchtspel voorstellende de intocht van de Prins van Oranje met hieraan gekoppeld de ontwikkelingsgang en een toekomstbeeld van Willemstad.
– Een gemeenschappelijke maaltijd van de bevolking met de ‘Prins en zijn gevolg’.
– Een groot concours hippique en een rolschaatsrevue.
– Een watersportdag met zeilwedstrijden in de buitenhaven en gondelvaart in de vestinggracht. Brandweerwedstrijden en skelterwedstrijden ontbraken evenmin en voor de jeugd was een groot tienerfestival op Bastion Zeeland.

De oude Landpoort en Waterpoort werden tijdelijk herbouwd en voor bezoekers van de stad – geen inwoners zijnde – werd een poorterskaart aangeboden voor de prijs van fl. 1,-.

Herdenkingen

In Willemstad is elk jaar de herdenking van de ondergang van de Rhenus (zie ook venster 36: WO II – bezetting). In mei 1940 liep dit schip volgeladen met Belgische krijgsgevangenen op een mijn bij Willemstad. Daarbij kwamen 167 soldaten om het leven. De bevolking van Willemstad heeft een groot aandeel geleverd in het redden en verzorgen van de slachtoffers en het begraven van de doden.

Het drama heeft een hechte band geschapen tussen België en Willemstad. Elk jaar op tweede pinksterdag worden bij het Rhenusmonument aan het Hollandsch Diep de slachtoffers herdacht in het bijzijn van honderden Belgische nabestaanden met kleurrijke vaandels.

Tijdens de Dodenherdenking (officieel: de Nationale Herdenking) op 4 mei worden in het hele land om 20.00 uur de Nederlandse slachtoffers herdacht die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in oorlogssituaties en bij vredesoperaties zijn omgekomen. Dat gebeurt ook in de kernen van de gemeente Moerdijk. Op 5 mei vieren wij onze vrijheid.

Andere drukbezochte evenementen, feesten en herdenkingen in de gemeente Moerdijk zijn:

– de jaarlijkse herdenking van de watersnoodramp van 1953 in Heijningen;
– de feestweken in Standdaarbuiten (in mei) en Fijnaart (in augustus/september);
– de kermissen die in elke kern worden gehouden. Het meest bekend is de Bartholomeuskermis eind augustus in Zevenbergen;
– zomercarnaval in augustus in Zevenbergschen Hoek;
– de braderie die ook bijna elke kern kent, zoals de wijd-en-zijd bekende braderie in Klundert, die elk jaar eind juni gehouden wordt;
– de profronde van Zevenbergen, de wielerrondes van Standdaarbuiten en Fijnaart;
– de manifestatie “Klundert bij Kaarslicht” die in december van de even kalenderjaren in Klundert wordt gehouden.
– Traditiegetrouw is Willemstad op Koninginnedag Oranjestad. Na het trompetgeschal vanaf de Koepelkerk en het luiden van de klokken vertrekt een optocht van schoolkinderen met ouders naar het Mauritshuis om de aubade bij te wonen. Binnen de wallen bruist het die dag van activiteiten, met als hoogtepunt de Oranje Volkszang in de Koepelkerk.
– Havenkoor Fortitudo organiseert jaarlijks in september een groots Shanty & Seasong Festival. Op drie podia treden dan heel de middag zo’n negen shantykoren op. Met bekende en minder bekende zeemansliederen is het een heel spektakel.
– De havendagen en de wedstrijden met oude of moderne zeilboten trekken ook veel bezoekers van buiten Willemstad.
– De Fatima Bedevaart in de H. Stephanuskerk in Moerdijk op 13 oktober. www.meertens.knaw.nl/bedevaart

Bronnen:
– Moerdijk in woord en beeld, deel 2

Bronnen illustraties:
– 1. Foto Jan Biemans, Zevenbergschen Hoek
– 2. Bea Hoeks- de Laat
– 3. Heemkundekring ‘Willem van Strijen’ Zevenbergen
– Bovenin en 4. t/m 7. Heemkundekring ‘Die Overdraghe’ Klundert

1. Carnaval 2012, Café 'De gebraoje haon' (De Zwaan), Zevenbergschen Hoek.

2. Lichtjesoptocht in Standdaarbuiten, Carnaval 2010.

3. De Molenstraat in Klundert versierd ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum van Koningin Wilhelmina, 1923.

4. Fendertse Kwis 2012.

5. Carnaval in Klundert.

6. Wethouder Ada Grootenboer bij de Tweede Wereldoorlog herdenking in Willemstad.

7. Herdenking in Willemstad van de ramp met het schip Rhenus.

 

Reacties zijn gesloten.